Nem Dê
Bộ Thịt
Việt Nam
Giá trị văn hóa
"Thịt dê núi từ lâu đã trở thành đặc sản của đất Ninh Bình, với bàn tay tài hoa của người địa phương đã chế biến thành hàng chục món ăn mà nghe qua đã thèm như dê tái chanh, xào lăn, nhúng mẻ, hấp, hầm, nướng ngũ vị, nấu cà ri… Trong các món ngon từ dê, ta không thể không kể đến món nem dê. Nem dê Ninh Bình luôn khiến các thực khách phải say mê và thích thú không chỉ có vị ngon, chua của thịt, vị ngậy của thính mà còn có vị ngon đặc trưng không đâu có. Vị ngon đặc trưng đó cũng một phần là do dê được thả rông trên núi và ăn cỏ cây tự nhiên, trong đó có rất nhiều loại lá thuốc, thảo mộc nên thịt dê sẽ săn chắc, ít mỡ, vừa mềm mềm, dai dai, lại tỏa ra hương vị của thảo mộc mà thịt dê ở những nơi khác không có. "
Giá trị dinh dưỡng
"Thịt dê có calo, chất béo bão hòa cũng như cholesterol ít hơn so với nhiều loại thịt khác. Không những thế, thịt dê lại có hàm lượng sắt, kali cao hơn so với thịt bò, thịt heo, thịt cừu hay thịt gà nhưng hàm lượng muối natri lại thấp hơn. Do đó, việc ăn thịt dê đúng cách có thể mang đến nhiều lợi ích về sức khỏe. Thịt dê là một nguồn cung cấp dinh dưỡng tuyệt vời bao gồm protein, các khoáng chất như sắt, kẽm, kali và vitamin B12. Ngoài ra, thịt dê cũng có ít chất béo, kể cả chất béo bão hòa so với các loại thịt đỏ khác. Thịt dê là một loại protein nạc, chất lượng cao, cung cấp một số chất dinh dưỡng quan trọng, bao gồm riboflavin, sắt, vitamin B12, kẽm và kali. Thịt dê có hàm lượng sắt tương đương với thịt bò hay thịt cừu và thịt heo, thịt dê giàu các vitamin B1, B2, B3, B9, B12; vitamin E, K Choline hay Omega 3 và 6, hàm lượng calo có trong thịt dê rất cao và chất béo bão hòa cũng như cholesterol ít hơn so với nhiều loại thịt khác. Tốt cho hệ tim mạch Thịt dê chứa ít các chất béo bão hòa, cholesterol và có chứa nhiều chất béo không bão hòa, nhờ đó, thịt dê làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch vành. Vitamin B trong thịt dê còn giúp đốt cháy mỡ, kiểm soát cân nặng và phòng ngừa béo phì – yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch Tốt cho việc giảm cân Các protein hiện diện trong thịt dê được coi như một chất ức chế cơn đói do đó giúp dạ dày vẫn cảm thấy no trong một thời gian dài. Nó cũng chứa ít chất béo nên không dẫn đến tăng cân khi ăn thường xuyên. Tốt cho phụ nữ mang thai Một trong những lợi ích sức khỏe của việc ăn thịt dê trong khi mang thai là ngăn ngừa thiếu máu ở cả mẹ và em bé. Thịt dê làm tăng mức độ hemoglobin cho mẹ và do đó cải thiện việc cung cấp máu cho thai nhi. Thịt dê rất giàu sắt và vitamin B12, đồng thời hàm lượng kali trong thịt dê cũng rất tốt cho tuần hoàn máu. Cung cấp axit béo omega – 3 Nhiều người đều nghĩ rằng axit béo omega – 3 chỉ có nhiều trong những loại cá béo như cá thu, cá hồi, cá trích… Thật ra thì thịt dê cũng là một nguồn cung cấp axit béo omega – 3 chất lượng. Chất béo omega – 3 được biết đến như một chất chống viêm, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ cơ thể chống lại viêm khớp. Chất này cũng giúp da hồng hào khỏe mạnh, giảm tình trạng khô da và đồi mồi. "Thịt dê núi có đặc điểm thịt săn chắc, ít mỡ, có mùi thơm đặc trưng. Lý do vì dê núi ở các vùng có địa hình núi đá vôi nên dê chạy nhảy nhiều, chăn thả chủ yếu trên đồi. Bên cạnh đó, nguồn thực phẩm cung cấp cho dê chủ yếu đến từ các loại cỏ, thảo dược như bách bộ, ô rô, lim xẹt, móng bò, dướng, bầu trích, mộc sông, mõm chuột, xoan dù, cà gai leo… từ đó tạo nên chất lượng của thịt dê núi. Theo nghiên cứu, trong 100g thịt dê có 20g chất đạm, cao hơn thịt heo và thịt bò chỉ khoảng 18g. Lượng đạm cao nhưng hàm lượng chất béo lại không quá cao, năng lượng dinh dưỡng chỉ 109 calo (trong đó có 20,8 kcal từ chất béo, 88 calo từ protein, 0,2 calo từ carb). Không chỉ có vậy, trong thịt dê cũng giàu các vitamin như vitamin B1, B2, B3, B12, Folate… và các khoáng chất như canxi, sắt, kali, natri, kẽm, selen, đồng…. Nguồn dinh dưỡng từ thịt dê núi giúp ích cho việc tăng cường sức khỏe, sinh lý và tâm lý của người sử dụng, cụ thể như sau: Giảm nguy cơ viêm mạch máu: Trong thịt dê có axit linoleic liên hợp – một loại axit có khả năng ngăn ngừa và giảm xiêm mạch máu. Ngăn ngừa bệnh tim mạch: Thịt dê chứa chất béo không bão hòa, do đó khi ăn thịt dê ở tần suất phù hợp sẽ giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch. Vitamin B trong thịt dê cũng giúp đốt cháy mỡ thừa, phòng tránh bệnh béo phì và tim mạch. Ngăn ngừa nguy cơ mắc ung thư: Axit linoleic liên hợp có trong thịt dê cũng giúp phòng ngừa bệnh ung thư hiệu quả. Phức hợp vitamin B trong loại thịt này như thiamin, riboflavin, niacin, axit pantothenic cùng selen và choline cũng mang lại tác dụng tương tự. Ngăn ngừa bệnh thiếu máu: Trong 100g thịt dê chứa 2,8 mg sắt – một trong những chất giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu máu hiệu quả. Những người bị thiếu máu, đặc biệt là phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt, sau sinh sinh nở nên bổ sung thịt dê vào thực đơn hàng ngày của mình. Cung cấp axit béo omega – 3: Trong 100g thịt dê chứa 20 mg Omega 3 – chất chống viêm, tăng cường hệ miễn dịch, giúp da trắng sáng, giảm lão hóa… Hỗ trợ tuần hoàn máu: Thịt dê giàu sắt và vitamin B12, đồng thời có hàm lượng kali lớn nên rất tốt cho tuần hoàn máu. Phòng tránh các dị tật bẩm sinh: Trong thời kỳ mang thai, mẹ bầu nên ăn thịt dê vì bổ sung sắt, phòng tránh dị tật bẩm sinh ở trẻ, vitamin B12 hỗ trợ quá trình sản xuất tế bào máu. Làm đẹp da và tóc: Các khoáng chất có trong thịt dê núi giúp tái tạo tế bào da trở nên mạnh mẽ hơn, từ đó cải thiện tình trạng sạm da, da bị mụn, khô da… Tăng cường sinh lý nam giới: Một trong những lợi ích của thịt dê đó chính là giúp tăng cường sinh lý nam vì thịt dê có hàm lượng đạm cao, chứa nhiều nội tiết tố nên tạo nhiều năng lượng, giúp cơ thể khỏe mạnh, tăng ham muốn tình dục."
Giá trị kinh tế
"Vùng núi Trường Yên, huyện Hoa Lư có lợi thế nhiều núi đá vôi, từ bao đời nay người dân đã nuôi dê để phát triển kinh tế. Dê sống trên núi, ăn nhiều loại cây, cỏ tự nhiên, thịt dê thơm mùi thảo dược và đậm đà hương vị núi đá. Dê núi Ninh Bình là tên gọi thông dụng của các món đặc sản ẩm thực được chế biến từ thịt dê sống ở miền núi đá vôi Ninh Bình như dê tái, dê hấp, dê áp chảo, dê xào xả ớt, dê hầm thuốc bắc, nem dê Nuôi dê núi là nghề truyền thống ở xứ này nên kinh nghiệm chọn thịt dê ngon thì người Ninh Bình nắm rõ hơn ai hết. Con dê nặng khoảng 10-15kg hoặc nhiều nhất đến 25kg là có thể xuất chuồng vì lúc này thịt dê ngọt, không quá dai cũng không quá mềm. Đặc biệt, loại dê vai nhỏ sống trên núi cho thịt thơm ngon hơn cả. Có nhiều đánh giá thịt dê Ninh Bình ngon hơn các địa phương khác bởi dê được nuôi thả tự nhiên, thuần trên núi đá vôi, thức ăn chủ yếu là cỏ cây, các loại lá thuốc và thảo mộc. Thịt dê săn chắc, ít mỡ, dường như thấm hết cả tinh hoa đất trời nên đã ngon lại càng thêm ngon. Để nâng cao hiệu quả kinh tế, những năm gần đây, nhiều hộ dân trên địa bàn tỉnh Ninh Bình đã chú trọng phát triển các con nuôi hàng hóa, được thị trường ưa chuộng. Đáng chú ý là mô hình nuôi dê theo hướng công nghệ cao, an toàn sinh học đã khai thác, tận dụng và phát huy điều kiện địa hình đồi núi cũng như thế mạnh về du lịch của tỉnh. Hiện tổng đàn dê trên địa bàn tỉnh Ninh Bình đạt khoảng 24.000 con. Trong quá trình nuôi, người dân luôn được ngành Nông nghiệp và chính quyền địa phương đồng hành, tạo điều kiện vay vốn, hướng dẫn kỹ thuật, mở rộng quy mô, phát triển đàn dê bản địa có chất lượng. Theo thống kê, hiện tổng đàn dê trên địa bàn tỉnh đạt khoảng 24.000 con. Trong quá trình nuôi, người dân luôn được ngành Nông nghiệp và chính quyền địa phương đồng hành, tạo điều kiện vay vốn, hướng dẫn kỹ thuật, mở rộng quy mô, phát triển đàn dê bản địa có chất lượng. Mặt khác, ở một số địa phương có tổng đàn dê lớn như huyện Hoa Lư, Nho Quan, thành phố Tam Điệp, các hộ đã liên kết thành lập các HTX, tổ hợp tác liên gia để hỗ trợ nhau cùng phát triển. Việc nâng cao số lượng đàn và chất lượng thịt dê không những mang lại hiệu quả kinh tế cao cho các hộ nuôi, mà còn đáp ứng nhu cầu và thưởng thức món ăn đặc sản của du khách, góp phần đưa du lịch Ninh Bình ngày càng phát triển"