Bún bò cay
Bộ Canh, Súp, Lẩu
Việt Nam
Giá trị văn hóa
"Vùng đất Công tử Bạc Liêu ngoài những câu chuyện lý thú còn có vô vàn món ăn ngon, hấp dẫn như lẩu mắm, bánh xèo, cà ri vịt... Trong đó, món bún bò cay vẫn được xem là món ăn đặc sản nhất định bạn phải thử khi du lịch Bạc Liêu. Khác với một số món ăn quen thuộc như bún bò Huế, bún chả Hà Nội, hay bún mắm... món bún bò cay của Bạc Liêu rất khác biệt. Thoạt nhìn qua, bạn sẽ có cảm giác món ăn này khá quen thuộc với màu trắng của bún và màu vàng sẫm của nước lèo. Tuy nhiên, khi nếm thử bạn sẽ cảm nhận được cái vị ngon đặc trưng của nó ngay từ muỗng đầu tiên. Vắt chanh vào tô, thử một muỗng nước, bạn sẽ phải xuýt xoa vì… cay. Nhưng cái vị của thứ nước bún ấy cũng thật “đã”, cay nồng nhưng đậm đà, thoang thoảng vị sả, quế, và hình như còn có vị dừa dìu dịu. Sợi bún mềm nhưng không bị tơi, miếng thịt bò cũng mềm vừa tới, lại có chút gân, nhưng ngấm gia vị và mùi vị cũng rất riêng. Theo người dân địa phương, món bún bò cay vốn được sáng tạo từ 2 đầu bếp người Hoa. Ban đầu món ăn này chỉ được dùng để giải rượu cho các vị quan chức sau những đêm say sưa quá độ. Tuy nhiên, chính sự thơm ngon hiếm có của nó đã thu hút rất nhiều thực khách và trở nên nổi tiếng ở xứ sở Bạc Liêu."
Giá trị dinh dưỡng
"Mỗi vùng miền sẽ có những cách chế biến món bún bò riêng, nhưng để ước tính bún bò bao nhiêu calo, chúng ta sẽ tính dựa trên cách chế biến được sử dụng phổ biến nhất. Trong 1 tô bún bò thông thường sẽ được chế biến với khoảng 150g bún, 100g bắp bò, 50g rau muống, 50g hành tây vài lát thơm và nước dùng. Như vậy, lượng calo của tô bún bò sẽ được tính bằng cách cộng lượng calo của từng thành phần có trong món ăn này lại với nhau. Điều này tương ứng với: 165 calo của bún + 224 calo của bắp bò + 15 calo của rau muống + 20 calo của hành tây và thơm + 110 calo của nước dùng = 534 calo. Như vậy, lượng calo có trong 1 tô bún bò cơ bản nhất sẽ nằm trong khoảng 534 calo. Tuy nhiên, không phải tô bún bò nào cũng đều có lượng calo giống nhau. Bởi vì các nhà hàng, quán ăn sẽ có sự điều chỉnh về nguyên liệu, gia vị trong quá trình chế biến theo bí quyết của mình để có được tô bún đặc sắc, thơm ngon hơn và tạo nên hương vị đặc trưng riêng. Thêm vào đó, tùy theo cách ăn của mỗi người mà lượng calo này cũng có thể tăng lên hoặc giảm xuống. Nếu bạn ăn thêm bún, thịt bò hay thêm rau thì lượng calo này sẽ tăng thêm. Ví dụ như, khi thêm 50g bún sẽ thêm 55 Calo, thêm 20g bắp bò thì tăng thêm 44.8 Calo. Còn khi thêm rau thì lượng calo cũng có tăng nhưng không quá nhiều, chỉ tăng thêm khoảng 10 – 20 Calo cho 1 phần rau."
Giá trị kinh tế
"Một món ăn với công thức chuẩn hoàn toàn có thể truyền được từ đời này sang đời khác. Nhưng nếu thiếu đi ý chí và công sức của con người thì 'ngon mấy cũng khó mà thành công...' Đó là chia sẻ của cô Ánh Nguyệt - chủ tiệm ""Bún bò cay Ánh Nguyệt"" nổi danh khắp Bạc Liêu suốt gần 50 năm nay. Nhưng trước khi tìm hiểu câu chuyện về người phụ nữ nắm giữ công thức đặc biệt này, chúng tôi muốn chia sẻ mọi người biết thực chất, bún bò cay là món ăn như thế nào mà lại có một câu chuyện truyền đời lâu đến thế. Theo cô Nguyệt cho biết, món ăn này đã được gia đình nấu và đưa ra phục vụ thực khách tính đến nay đã gần 50 năm. Suốt quãng thời gian ấy cho đến nay, tuy không dám khẳng định trước đó đã có ai làm qua món này hay không, nhưng chính tiệm của cô được mọi người trong vùng và cả các nơi khác ngầm xem là ""cái nôi khai sinh"" món bún bò cay và sau này trở thành một trong những món đặc sản không thể thiếu khi du khách đặt chân đến xứ ""Công tử Bạc Liêu"". Khi ăn, mỗi tô sẽ có một phần bún tươi sợi nhỏ, chan thêm nước lèo đến xăm xắp mặt bún. Ăn kèm sẽ là nạm bò, gân được hầm thấm kỹ gia vị, đạt độ mềm nhưng vẫn chắc, dẻo đến từng thớ thịt. Các loại ngò gai, húng quế, ớt tươi bày sẵn trên bàn, ai muốn ăn cứ việc nêm thêm tùy sở thích. Và tuyệt nhiên, bún bò cay ở đây không ăn kèm với các loại rau sống khác như cách ăn bún bò huế. Và thay vì để thêm chắc bụng, người ta sẽ chấm kèm với bánh mì như cách ăn bò kho thì ""bún bò cay Ánh Nguyệt"" sẽ ăn cùng giò chéo quẩy mới được xem là ""đúng bài"". Tất cả sự kết hợp có phần hơi khác biệt so với các món ăn thường thấy, nhưng nó lại rất vừa vặn và đủ no cho một phần ăn chỉ với giá 25 - 50k đồng/tô."